In 2021 had 19% van de Belgen recht op een verhoogde tegemoetkoming voor zijn ziekteverzekering. Dit is een sociaal statuut om voor personen met een laag inkomen de toegang tot de gezondheidszorg te verbeteren. Dit percentage stijgt met de jaren, al impliceert dit niet noodzakelijk dat het percentage Belgen met een laag inkomen (aan hetzelfde tempo) stijgt.

In de Belgische algemene ziekenhuizen werden in 2021 bij iets minder dan 13% van de opnames (klassieke verblijven en dagverblijven) een ereloonsupplement aangerekend. Er zijn wel grote verschillen tussen de individuele ziekenhuizen: sommigen rekenen dit vaker aan dan andere en ook de gehanteerde percentages verschillen sterk.

Eind jaren ’90 behoorde België tot de top 3 van antibioticagebruik in Europa. Overmatig gebruik leidt echter tot antibioticaresistentie, wereldwijd een van de grootste bedreigingen voor de volksgezondheid. Sinds 2000 vinden er nationale sensibiliseringscampagnes voor een correct gebruik van antibiotica plaats. Uit cijfers van het IMA blijkt dat de consumptie sinds 2015 gevoelig is gedaald.

De financiële impact van ziekenhuiszorg moet voor de patiënt haalbaar en voorspelbaar zijn, ook voor wie geen bijkomende ziektekostenverzekering heeft. Met de Ziekenhuisbarometer maakt het Intermutualistisch Agentschap (IMA) jaarlijks een evaluatie van de financiële toegankelijkheid van een ziekenhuisopname.

In twee studies onderzocht het Intermutualistisch Agentschap (IMA) de ereloonsupplementen die werden aangerekend voor o.a. ambulante MRI-scans, CT-scans, radiotherapie, PET-scans en scintigrafie. Dit zijn prestaties die gezien de vereiste apparatuur enkel in ziekenhuizen uitgevoerd kunnen worden. Met deze onderzoeken wil het IMA de financiële toegankelijkheid en tariefzekerheid van deze verstrekkingen objectief weergeven.

Borstkanker is de meest voorkomende kanker bij vrouwen. Vaak is het verwijderen van de borst noodzakelijk en heel wat vrouwen met een sterk verhoogd risico laten dit ook preventief doen. Nadien is er de mogelijkheid om de borst te reconstrueren. In een studie gaat het Intermutualistische Agentschap (IMA) na of de afspraken in de conventie ‘borstreconstructie’, waarmee men de tariefzekerheid van patiënten bij deze ingreep wou verbeteren, nageleefd worden.

Meer dan twee derde van de Belgen heeft in 2021 minstens één terugbetaald geneesmiddel gebruikt. Het voorbije decennium lag dit aandeel stabiel rond 71%. In coronajaar 2020 was er een duidelijke daling, maar in 2021 steeg dit terug tot 69%.

In 2020 had 82% van de Belgen minstens één contact met de huisarts. Vrouwen gaan vanaf 15 jaar vaker naar de huisarts, evenals Belgen met een lager inkomen. De voorbije jaren is er een opvallend sterke stijging van het aantal Belgen dat voor hun eerstelijnszorg is ingeschreven bij een medisch huis.

Om patiënten te stimuleren regelmatig naar de tandarts te gaan, voorziet het mondzorgtraject een betere terugbetaling voor diegenen die jaarlijks naar de tandarts gaan dan voor patiënten die dat niet doen. Het Intermutualistisch Agentschap (IMA) maakte op vraag van het RIZIV een evaluatie van het mondzorgtraject. Er werd onderzocht wat de impact is van een mogelijke overgang naar een tweejaarlijks tandartscontact.

Iets meer dan 13% van de volwassen in België gebruikte in 2021 antidepressiva. Dit aandeel is het voorbije decennium vrij stabiel gebleven. Vrouwen gebruiken bijna dubbel zo vaak antidepressiva als mannen.

Bij meer dan de helft van de Belgen wordt jaarlijks minstens één onderzoek met medische beeldvorming uitgevoerd. Medische beeldvorming is in de moderne geneeskunde onmisbaar om diagnoses te kunnen stellen. Omdat er bij bepaalde beeldvormingstechnieken gebruik wordt gemaakt van ioniserende straling, moeten onnodige onderzoeken echter vermeden worden.

Vooraleer een specialist te raadplegen, gaat de patiënt best eerst naar de huisarts die hem of haar verder doorverwijst. Om dit referentie-systeem te stimuleren, werd in 2007 het echelonneringsmechanisme ingevoerd. In het kader van de Nationale Commissie Artsen – Ziekenfondsen (Medicomut) heeft het RIZIV aan het Intermutualistisch Agentschap (IMA) gevraagd om hierover een evaluatierapport te maken.